De KT Sofspension

De Harley-Davidson Softail modellen zijn commercieel gezien waarschijnlijk de meest succesvolle hersenspinsels uit de Harley fabrieken van de afgelopen vijfentwintig jaar. De verkoopcijfers zijn gigantisch en iedereen vindt de nostalgische “hardtail-look” prachtig. De HD fabrieken wilden indertijd een motor uitbrengen met het specifieke uiterlijk van een hardtail maar wel met achtervering. Om dit te bereiken is het natuurlijk noodzakelijk om achterschokbrekers te monteren maar dan wel op een plaats waar men ze niet ziet. Harley koos ervoor om deze schokbrekers onder de versnellingsbak te verstoppen. Tot zover klinkt het allemaal prima, ware het niet dat de Softail toch wel opmerkelijk beroerder stuurt dan de andere modellen van HD. We gaan eens kijken hoe dit komt en wat we er aan kunnen doen.

De achterveerelementen van de latere modellen Softails bestaan uit twee dikke potten met daarin elk een zeer sterke veer en een schokdemper. Omdat de wegligging vanaf de introductie in 1985 al vrij beroerd was, zijn er tussen de verschillende bouwjaren wat verschillen in veerelementen. De allereerste modellen zijn herkenbaar aan een rubberen slang aan elke schokbreker met aan het eind nog een extra potje. Deze eerste modellen schokbrekers zijn bijzonder slecht. De modellen daarna zijn wat beter, maar de constructie brengt toch nog (teveel) beperkingen met zich mee. De veeruitslag kan maar zeer beperkt zijn omdat er niet genoeg veerweg is en de schokbrekers moeten zeer zwaar uitgevoerd worden i.v.m. de plaats van montage aan de achterbrug. Door de zware en lompe constructie krijgen we in de schokbreker weer veel frictie op de doorvoeren van de assen en de O-ringen, die zorgen voor de afdichting van de zuigers, enz. In praktijk functioneert de achtervering van de Softail modellen prima tijdens korte ritten over de boulevard, maar als je langere ritten wilt maken over wat minder goede wegen veroorzaak de korte veerweg voor een zeer oncomfortabele motorfiets. De problemen met de Softail zijn het best merkbaar als men met een redelijke snelheid twee oneffenheden in de weg passeert die kort achter elkaar liggen, zoals bijvoorbeeld een spoorwegovergang. De eerste hobbel kan de Softail achtervering nog wel aan, maar bij de tweede hobbel kan de vering het niet meer bijbenen en slaat door.

DE AFTER-MARKET
Natuurlijk zijn alle minder goede artikelen aan een HD zeer geliefd bij de after-market. Artikelen die je motor ingrijpend verbeteren verkopen nu eenmaal lekker gemakkelijk. Iedere leverancier heeft dan ook wel een verbeterde versie van de Softail schokbreker in zijn assortiment. De verbetering bereikt men meestal door betere materialen te gebruiken en de veerweg iets te verlengen. Dit scheelt natuurlijk al een slok op een borrel, maar men blijft toch beperkt betreffende de mogelijkheden door de constructie van het frame en de achterbrug. Ook de grote massa van de schokbreker blijft dan natuurlijk problemen geven. Als de richting van de veerweg snel achter elkaar enkele malen moet veranderen, zoals bij de eerder genoemde spoorwegovergang, merk je dat gelijk. Een keer snel in- en uitvoeren gaat net, de tweede keer blijft een puinhoop omdat de vering het niet kan bijbenen.

TORSIEVERING
De firma KT Components pakte het anders aan. Zij zagen in dat de traditionele schokbrekers door hun constructie altijd relatief slecht zouden blijven en bedachten een alternatief systeem met torsievering. Hierbij worden niet de traditionele spiraalveren toegepast, maar een taaie staaf die kan torderen (= draaien) en daarna weer wil terugveren. Hiermee worden de zware veerelementen overbodig en vervangen door een torsiestaaf die op de plaats komt van de originele vulbus tussen de achterbruglagers. Je begrijpt dat bij dit systeem de massa die bij wisselend in- en uitveren van richting moet veranderen minimaal is. Het systeem is op zich niets nieuws en wordt o.a. in de autoindustrie vaker toegepast. Bij motorfietsen en zeker bij Harleys is het echter uniek. Omdat de torsiestaaf alleen de twee spiraalveren vervangt, missen we natuurlijk nog een schokbreker. Deze schokbreker hebben we echter wel nodig omdat we anders een deinende en onbestuurbare motor krijgen. Bij de kit wordt er een enkele losse schokbreker geleverd die op de plaats gemonteerd wordt waar eerst een van de twee originele veerelementen zaten. Omdat het maar een enkele schokbreker is kun je zelf bepalen of je hem aan de linker of de rechterzijde onder de versnellingsbak zet. Doordat de schokbreker geen veer meer bevat is hij heel licht en een stuk dunner dan het oude veerelement. Een tweede voordeel van de KT torsievering is, dat men de hoogte van de motor traploos in kan stellen. Een zogenaamde “shock-lowering kit” is overbodig geworden. Met een eenvoudige sleutel kan men aan de zijkant van de motor in enkele minuten de zithoogte veranderen van heel hoog tot bijna op de grond.

DE MONTAGE
De montage is redelijk eenvoudig, en door een handige doe-het-zelver in enkele uurtjes te doen. We zetten de motor op een bok en beginnen met het achterwiel, het plastic spatscherm in de achterbrug en de twee schokbrekers te demonteren. Nu worden aan weerszijde van het frame de bouten los gedraait die door de achterbruglagers gaan. Bij sommige modellen moet de achterste uitlaatpijp verwijderd worden om bij de linkse bout te kunnen. Trek deze bouten niet helemaal uit het lager, maar juist ver genoeg om de pijp tussen de twee lagers te kunnen verwijderen. De achterbrug blijft dan op de twee oude bouten in het frame hangen. Bij de kit zitten twee nieuwe bouten die iets korter zijn dan de originele. Terwijl we met de ene hand de achterbrug op zijn plaats houden, trekken we eerst aan de enen kant en dan aan de andere kant met de andere hand de oude bout uit het frame en vervangen hem gelijk door een nieuwe. Nu plaatsen we de torsiestaaf, met daaraan de twee armen tussen de achterbruglagers en draaien de bouten enkele gangen in de torsiestaaf. De ene arm bevestigen we aan het frame, op de plaats waar het linker duopassagier voetstepje komt. De benodigde bout met vulbus bevindt zich in de kit. Bij de kit zit ook een soort “handboei” die we om de bovenste pijp van de achterbrug moeten monteren. Tussen deze “handboei” en de rechterarm van de torsiestaaf monteren we nu de verbindingsstaaf met daarin de stelmogelijkheid. Met deze stelmoer kunnen we in de toekomst eenvoudig de hoogte van de motor instellen. Ga je met volle bepakking en een duopassagier op stap, dan zet je de motor in een hoge stand, wil je lekker de blits maken langs de boulevard, dan kun je snel en eenvoudig de motor in een zeer lage stand zetten. Los van de veel betere vering heb je eigenlijk ook gelijk een snel verstelbare “shock-lowering kit. Twee vliegen in één klap dus!

We hebben de Sofspension op de Softail Springer van André uit Nieuwegein gemonteerd. Hij heeft vooraf even tegen de kosten aan lopen hikken. Na montage van de KT Sofspension is hij echter 100% omgeslagen. André is laaiend enthousiast over de verbeterde wegligging en rijdt nu veel te hard door de bochten in Nieuwegein. Volgens hem komen er nooit meer originele schokbrekers op zijn motor.

De kits van KT zijn in drie verschillende (torsie)veersterkten leverbaar, afhankelijk van het gewicht van de motor en de rijstijl. Let er hierbij wel op dat je de juiste sterkte voor jouw motor en rijstijl aanschaft. Ook zijn de sets in verchroomde en zwarte uitvoering leverbaar. Het verschil tussen deze kits is dat alleen de twee armpjes verchroomd zijn. De afstelstang is bij alle modellen van roestvrij staal. Omdat wij het prijsverschil van 100 piek voor twee verchroomde armpjes knap groot vinden, adviseren we gewoon de zwarte kit.

NIEUW
Zeer recent heeft de firma KT Components een tweede, wat eenvoudigere (en goedkopere) kit op de markt gebracht. Men kan nu kiezen tussen de hiervoor besproken Sofspension kit en een nieuwe kit, de Sofspension II. Deze laatste kit heeft niet de eenvoudig instelbare hoogte van de motor. Met de Sofspension II kan men wel de zithoogte van de motor instellen, maar dat vereist een portie sleutelen. Deze kit is in principe bedoelt om op een vaste hoogte ingesteld te worden. Je hebt met deze kit dan natuurlijk wel alle voordelen van de torsievering.