Het eerste mailtje uit China was kort maar krachtig; Heb je de tijd om voor mij een snelle en betrouwbare Knucklehead bobber te bouwen met zoveel mogelijk originele onderdelen en in de stijl van de 60er jaren? Hij moet echter wel een startmotor hebben en goed te berijden zijn. In dit soort gevallen is het internet met E-mail een erg makkelijke uitvinding en na een flink aantal mails over en weer werd duidelijk wat de wensen waren. Nu kwamen we in de fase om het gezamenlijk eens te worden over de balans tussen het traditionele uiterlijk en de concessies die daaraan gedaan moeten worden om de gewenste techniek / betrouwbaarheid te bereiken.

Wat is een bobber?
Veel mensen gooien de begrippen bobber en chopper door elkaar. De “bobber” is de oudste vorm van motorfietsen aanpassen en de trend is ontstaan rond 1930. Van de originele JD modellen uit die tijd werd alles gedemonteerd wat niet absoluut nodig was om met de motor te kunnen rijden. Denk hierbij aan het voorspatbord, deel van het achterspatbord, koplamp, claxon, accessoires en andere zware onderdelen. De motor werd origineel gelaten, alleen werden er zoveel mogelijk overbodige onderdelen verwijderd of eventueel vervangen door lichtere onderdelen. Verfraaiingen werden niet aangebracht want het uiterlijk was niet belangrijk, alleen zoveel mogelijk ballast demonteren om gewicht te besparen en zo snel mogelijk te kunnen presteren in (vaak illegale) races. In die tijd was het normaal dat men op de motor naar het circuit reed. Daar aangekomen werden nog wat overbodige onderdelen van de motor gesleuteld en ging men racen. Na de race werden alle gedemonteerde onderdelen weer terug gezet en reed men op de motor naar huis. Op internet zijn nog wel de originele voorschriften van HD te vinden, wat er gedemonteerd kon worden, welke olie tijdens de race gebruikt moest worden, enzovoort.
Deze bobbers moet men niet verwisselen met de latere choppers. Choppers werden vanaf ongeveer 1960 gebouwd en hierbij ging het meer om het uiterlijk dan om snelheid. Men ging frames aanpassen, balhoofdhoeken veranderen en langere voorvorken monteren. Er werd veel verchroomd en de motoren werden voorzien van “special paint” om de aandacht te trekken en op te vallen. Bij de choppers werd niet op het gewicht, wegligging en prestaties gelet en er werden veel accessoires als een hoge sissybar, apehangers en hoge uitlaten gemonteerd. De choppers waren geen racers, maar showbikes. Tegenwoordig is er veel “kruisbestuiving” en is het verschil tussen bobbers en choppers wat minder groot dan vroeger.

Het plan
Vanaf het begin was het duidelijk dat een origineel model stijf frame toegepast moest worden en geen goedkoop after-market kopie. De originele stijve frames hebben voorop een paar gietstukken met ogen voor een zijspan bevestiging en er zit op die plek een typische “knik” in het frame. Met zo’n origineel oud model frame is het ook mogelijk om een kenteken te krijgen met als merk Harley-Davidson in plaats van eigenbouw. De motor moest voorzien worden van een springer voorvork, een startmotor en een betrouwbaar Knucklehead motorblok. Het uiterlijk en de aanpassingen moesten zoveel mogelijk uitgevoerd worden zoals dat ook in de 50er jaren bij traditionele bobbers werd gedaan toen er nog haast geen chopper onderdelen waren en voornamelijk de originele onderdelen van de motor gebruikt werden. Na de mogelijkheden betreffende het motorblok op een rijtje te hebben gezet, werd besloten om voor het motorblok een nieuw blok van S&S te pakken. Daar waren een aantal redenen voor. Ten eerste zijn de originele motorblokken van een Knucklehead meestal volledig uitgewoond omdat zij altijd erg snel bereden werden en de fabricage technieken in die tijd veel slechter waren dan tegenwoordig. Meestal zijn dan ook de carters gescheurd en brengt restauratie van zo’n blok veel kosten en werk met zich mee. Een ander belangrijk punt is dat de S&S Knucklehead blokken met wisselstroom dynamo leverbaar zijn waardoor een betrouwbaar laadsysteem gemonteerd kan worden. Deze blokken hebben dan ook een langere uitgaande as in het motorblok waardoor montage van een moderne startmotor eenvoudig wordt.

Donor motorfiets
Omdat een origineel HD frame zonder achtervering moeilijk te vinden is en daarnaast de hoofdprijs kost, werd besloten om een “slopertje” te kopen als donormotor voor deze bobber. Het voordeel van deze methode is dat je gelijk een vrij compleet geheel hebt en niet nog bergen geld uit hoeft geven aan allerlei klein materiaal als remonderdelen, beugels, stangen, enzovoort. De onderdelen die je niet gebruikt zijn altijd wel weer te verkopen. Na wat zoeken vonden we een “verkrachte” Hydra Glide die geïmporteerd was uit de USA. Een vorige eigenaar had met de motor waarschijnlijk al een flink ongeluk achter de rug en daarna op low-budget wijze weer geprobeerd de motor op te knappen. De originele Hydra Glide voorkant van het frame was verwijderd en vervangen door een voorkant van een latere Elektra Glide. Nu heeft een Elektra Glide een voorkant met een totaal andere vorm en het geheel zag er dan ook niet uit. Het balhoofd was eerst flink onderuit gezet en daarna met polyester dicht geplamuurd, een paar afgrijselijke 5 gallon tanks waren gemonteerd en er was zoveel mogelijk chroom uit Taiwan aan de motor gehangen van alles wat hij maar op ruilbeurzen had kunnen vinden. Waarschijnlijk wilde de vorige eigenaar voor weinig geld een eigen versie van een glimmende showmotor opbouwen, maar had de plank volledig misgeslagen. Natuurlijk ontbrak ook een afgrijselijk groot stuur niet. Zo’n verkrachte motor vraagt er natuurlijk om gesloopt te worden en getransformeerd naar iets fatsoenlijks dat meer stijlzuiver is.

Demonteren
We beginnen met de hele motor uit elkaar te plukken. Er ontstaan twee bergen onderdelen; één met onderdelen die we niet gebruiken en verkocht worden en één berg met onderdelen die we gaan hergebruiken. Als eerste nemen we het frame onderhanden en brengen dat weg naar de framespecialist om het weer in de originele staat terug te laten brengen. De complete voorzijde en alle door de vorige sleutelaars aan het frame gelaste steuntjes en beugels die er origineel niet op horen worden er af geslepen. Er wordt een nieuwe voorkant aan het frame gelast met de originele maatvoering, waarbij de typische “knik” voor het motorblok met de twee ogen voor de bevestiging van het zijspan niet mogen ontbreken. De enige concessie die we doen aan de originaliteit van het frame is het oplassen van een steun op de bovenste framepijp voor een zadelsteun van de firma Bitwell. Omdat de eigenaar geen groot panzadel wil is dit de mooiste en stevigste oplossing om een kleiner zadel te kunnen monteren. Hierna kan het frame naar de poedercoater en hebben we een goede basis om met ons project te beginnen.

Het motorblok
Voor het motorblok gebruiken we een nieuw S&S 1522 cc Knucklehead Alternator / Generator model. Op de Bikeshow & Expo in Houten konden we de firma Zodiac enthousiast maken voor dit project en zij boden een nieuw S&S blok aan voor een zeer klantvriendelijke prijs. Dit model motorblok heeft aan de rechterzijde het uiterlijk van een oud model met gelijkstroom dynamo, terwijl de linker carterhelft de ruimte heeft om een moderne wisselstroom dynamo te monteren. Normaal gesproken vervangen we meestal de originele lichte S&S vliegwielen door een setje zwaardere TorqueMonster vliegwielen van de firma Truett & Osborn om het motorblok mooi rustig te laten lopen. De meeste mensen zijn niet gelukkig met lichte vliegwielen in de replica’s van de oude modellen motorblokken. Omdat we in dit geval een wisselstroomdynamo toepassen gaat het gewicht van de dynamo rotor meedraaien met de krukas en komen we op deze wijze aan voldoende gewicht om het blok lekker mooi rond te laten lopen. De vliegwielen blijven dus origineel S&S en we gebruiken een zware rotor van de firma Spyke in combinatie met een 32 Ampère stator.

De versnellingsbak
Het huis van de Hydra Glide versnellingsbak kunnen we niet gebruiken omdat we een startmotor willen gaan monteren. Op de ruilbeurs in Aarle-Rixel lopen we tegen een versnellingsbak van een Elektra Glide uit 1965 aan. Deze heeft de bevestiging voor een primaire kast en is dan ook prima geschikt voor ons project omdat we op de bevestigingslippen de achterplaat voor de startmotor kunnen monteren. Bij de revisie monteren we natuurlijk gelijk naaldlagers in de holle as waar het kettingwiel op komt. Ook monteren we een setje “close ratio” tandwielen van de firma Andrews om in de toekomst wat langer door te kunnen trekken in de eerste versnelling. Het op de versnellingsbak aanwezige verchroomde “Taiwan” kickstart zijdeksel vervangen we door een fraaie replica van het originele oude model die gefabriceerd worden door de firma S&S. Voor de kickstart arm kiezen we een replica van het oude model dat geleverd wordt door Zodiac.
Om het eens anders te doen monteren we een speedshift. Dit was in de goede oude tijd helemaal “hot” bij snelle auto’s en motoren. De werking hiervan is eenvoudig; Je hoeft niet meer op een bepaald schakelpatroon te letten zoals bij normale motoren met handschakeling. Je geeft de schakelhevel en flinke tik om automatisch naar de volgende versnelling te gaan. Eigenlijk voetschakeling die met de hand bediend wordt. Altijd raak en snel in de volgende versnelling!

De primaire aandrijving
Origineel hadden de Big Twin modellen van voor 1965 een primaire ketting die gesmeerd werd met een druppelaar. Dit is een pijpje boven de ketting waar olie uitdruppelt die op de ketting valt. Na zijn smerende werk te hebben gedaan lekt de olie naar de bodem van de kettingkast en loopt daarna uit de kast op de straat. Tegenwoordig ben je met deze constructie niet meer echt populair en vindt je buurman je ineens niet meer aardig nadat je zijn stoepje van een mooie artistieke olievlek hebt voorzien.
Ook dit stukje van de motor gaan we moderniseren en monteren een belt drive die niet gesmeerd hoeft te worden. We kiezen voor een model waar gelijk een startmotor op gemonteerd kan worden Alleen een kickstarter is prima op een oude zijklepper met lage compressie verhouding, op een kopklepper met een wat snellere nokkenas in combinatie met een hoge compressie is het uit de tijd en een regelrechte ramp. Omdat we het uiterlijk zo min mogelijk willen aantasten monteren we een origineel primair deksel dat we wat verbreden om de belt erin te laten passen.

De olietank
Origineel hadden deze modellen een 6 volt installatie en alleen een kickstarter. Omdat het gemak de mens dient, monteren we in de nieuwe opbouw ook een startmotor. Het probleem is dan echter dat er voor de grotere 12 volt accu onvoldoende ruimte is in de accubak is. De olietank moet daarom op de plaats waar de accu komt aangepast worden. Ook moet aan de onderkant wat ruimte worden gecreëerd voor de startmotor. Na de ombouw laten we de olietank even netjes zwart poedercoaten. Ook het achterspatbord wordt van een uitsparing voorzien om de startmotor kwijt te kunnen.

Bouwen
Na het voorbereidende werk gaan we bouwen. Als de voorbereidingen goed gedaan zijn is de afbouw “Mecano” werk, de voorbereidingen kosten de meeste tijd. We beginnen met de motor op zijn poten te zetten. Voor de voorvork gebruiken we een 2 inch langere springer van Samwel Supplies voor wat meer grondspeling en combineren die met een dubbel werkende trommelrem voor meer remvermogen. Na het poedercoaten van de originele wielnaven en velgen reviseren we eerst even de wielnaven, waarna we de wielen weer van nieuwe spaken en banden voorzien. Als het rijwieldeel compleet is wordt het tijd om het nieuwe blok erin te schuiven waardoor het geheel er ineens al een beetje als een motor uit gaat zien. Het voor- en achterspatbord korten we beide wat in om wat meer een “bobber look” te krijgen. In de tussentijd laten we Frans de Weert nog even de boel spuiten omdat Frans altijd goede ideeën voor ontwerpen heeft. We laten altijd de klant zelf langs Frans gaan om de uitvoering te bepalen. “Het moet een beetje vintage, oude stijl worden,” was de opdracht. Frans dacht eens rustig na en kwam toen met de oplossing; “Je hebt zo’n mooi oud pilotenjasje aan, als we de motor nou eens in dezelfde kleuren spuiten, met het embleem, die ster, groot op de tank?!”

De motor is nu helemaal klaar en Berry heeft de eerste proefritten gemaakt. De eigenaar is meer dan tevreden met het resultaat en inmiddels staat de motor bij Lak om er een zijspan aan te bouwen. Dat zal een mooie combinatie worden!