Iris reed al een flinke tijd tot volle tevredenheid op haar Sportster uit 1994, toen hij plotseling erg eigenwijs ging doen. Hoewel hij eerst altijd keurig zijn werk deed, ging hij plotseling heel erg zijn leefgebied markeren met flinke olieplassen onder de motor. Na van de schrik bekomen te zijn ging Iris op onderzoek en zag dat de olie uit de klepdeksels kwam en vandaar op de straat lekte. Wat nu?

Alle Evo modellen hebben de neiging om na een aantal jaren uit het bovenblok te gaan lekken. Dit komt door de constructie met de doorlopende tapeinden vanuit het carter naar de cilinderkoppen en de driedelige klepdeksels. De voorgaande modellen hadden korte tapeinden in het carter waar de (gietijzeren) cilinders mee gemonteerd werden. De cilinderkoppen werden op hun beurt dan weer met bouten op de cilinders gemonteerd. Bij de Evo modellen ging men aluminium cilinders toepassen die met lange tapeinden op hun plek worden gehouden. Deze lange tapeinden lopen vanuit het carter helemaal door tot de bovenzijde van de cilinderkop. Nu heeft aluminium de eigenschap om flink uit te zetten bij verhitting. De Evo’s krijgen dan ook pas de maximale druk op de pakking als de motor op werktemperatuur is. Rustig warmdraaien is daarom bij de Evo’s van levensbelang. Als het motorblok koud is dus rustig met het gashendel om de pakkingen te sparen en eerst het blok goed op temperatuur brengen en daarna pas echt gas geven. Ondanks goed warm draaien zul je er niet aan ontkomen om eens in de zoveel jaren je pakkingen te moeten vernieuwen. Bij lekkage aan het bovenblok nooit alleen de pakking vervangen die lekt, maar gelijk even het hele bovenblok meenemen. De pakkingen gaan allemaal ongeveer even lang mee en niets is zo frustrerend als lekkage op een andere plaats als je kort daarvoor pakkingen vervangen hebt. Er zijn complete bovenblok pakkingsets op de markt waarbij je alle benodigde pakkingen in één doosje krijgt. Reuze handig en het bespaard je veel gepuzzel met onderdeelnummers.

Omdat zelf sleutelen populair is bij berijders van Harley-Davidson motoren, geven klanten soms aan graag zelf mee te willen sleutelen aan hun eigen motor. Vaak geven wij hen die mogelijkheid. Je leert zo je motor kennen en in de toekomst kun je meer zelf doen. Iris gaf aan dit ook graag te willen en er werd een dag afgesproken voor de sleutelpartij. Op de afgesproken datum werd eerst het zadel, de benzinetank, de top motormount, de voorste motormount, de bobine, de carburateur en de uitlaten gedemonteerd. Nu kunnen we met de demontage van het bovenblok beginnen. Eerst de klepdeksels eraf en daarna de cilinderkoppen met cilinders. Je kunt dan gelijk even de binnenkant van je motorblok eens rustig bekijken. Let speciaal even op de tuimelaarassen. Deze slijten bij de Evo modellen bijzonder snel en dienen regelmatig vervangen te worden. Gelukkig zijn ze erg goedkoop en bij slijtage gelijk in de ton met oud ijzer en nieuwe monteren. Zelf hebben we de beste ervaringen met de assen van S&S en gebruiken dit merk dan ook altijd. Ook komen we nog een moeilijk draaiend rempedaal tegen en vrij veel half rondgedraaide inbusboutjes waar men in het verleden met een metrische inbussleutel in heeft gezeten. Deze natuurlijk ook even gelijk vervangen door frisse modellen en daarna inbussleutels gebruiken met Amerikaanse maatvoering.

Na alles gedemonteerd te hebben, gaan we de boel eerst goed bekijken of we gekke dingen tegenkomen. Tijdens de demontage kwamen we nog wat vreemde zaken tegen die in het verleden door goedwillende creatieve doe-het-zelvers waren veroorzaakt en dat kunnen we bij montage gelijk even in orde maken. Omdat het een redelijk recent model Sportster betreft met weinig kilometers op de teller valt het allemaal nogal mee en is er niets echt vernield. De tuimelaarassen zijn wat ingesleten, dus die vervangen we. Ook komen we hier en daar wat metrische boutjes tegen die men waarschijnlijk even vlug bij de locale bouwmarkt heeft gehaald. Voor de pakkingset gebruiken we er één van de firma James Gaskets met metal/silicone pakkingen voor de voetpakkingen en de pakkingen onder de klepdeksels. Deze metal/silicone pakkingen zijn de hemel op aarde, ze dichten perfect af, gaan lang mee zonder te lekken en zijn later weer makkelijk te verwijderen. De cilinderkoppen monteren we met ‘Copper Gasket Cement’ van de firma VHT. Hiermee blaas je nooit meer een koppakking eruit. Werkelijk de beste uitvinding sinds de boekdrukkunst!

De hele klus stelt eigenlijk weinig voor. Gewoon het bovenblok demonteren, de oude pakkingen netjes helemaal verwijderen en daarna de boel op de juiste wijze weer terug monteren met nieuwe pakkingen. Dit klusje is eigenlijk eenvoudig door iedere zelfsleutelaar te doen, mits het juiste gereedschap en een werkplaatshandboek voorhanden zijn. Nog even een belangrijk punt; gebruik altijd een origineel werkplaatshandboek en vergeet imitatie boeken en YouTube filmpjes. Het ziet er allemaal leuk en spannend uit, maar er zitten veel fouten in de imitatieboeken en filmpjes en daarnaast zijn ze altijd zeer onvolledig waardoor je benodigde informatie mist. Als je bij montage letterlijk het originele werkplaatsboek van Harley-Davidson aanhoud kan er niets fout gaan en krijg je altijd een goed resultaat.

Het meeste werk is meestal het verwijderen van de oude pakkingen. Met name de voetpakkingen van de cilinders kunnen goed vast zitten. Een goede pakkingschraper en een spuitbus pakkingoplosser zijn hierbij nuttige hulpmiddelen. Pas op het zachte aluminium van de cilinders en carters niet te beschadigen. Bij het werken met de pakkingschraper is het belangrijk hem onder de goede hoek te houden ten opzichte van het pakkingvlak om beschadigingen te voorkomen. Eigenlijk is het netjes verwijderen van de oude pakkingen het meest tijdrovende werk van de klus. Iris hield er een mooie grote blaar aan over omdat ze duidelijk geen “monteurs handen” had.

Hierna kan het bovenblok weer in elkaar worden gezet met nieuwe pakkingen. Alles weer vastzetten met een goede momentsleutel met de juiste aanhaalmomenten die in je werkplaatsboek vermeld staan. Het is even oppassen bij de Metal/Silicone pakkingen van James. De aanhaalmomenten zijn hierbij anders dan H-D voorschrijft voor de originele papieren pakkingen. In de verpakking zit een papiertje met daarop de goede aanhaalmomenten voor deze speciale pakkingen.

Als het bovenblok in elkaar zit monteren we het randgebeuren als uitlaten, benzinetank en carburateur weer terug. De carburateur stellen we gelijk maar even goed af. Er waren een tijdje terug andere uitlaten gemonteerd en daarna was de carburateur door de locale dealer afgesteld. Dit was niet helemaal goed gegaan en sindsdien liep de motor erg beroerd. Waarschijnlijk was de dealer meer ingesteld op moderne injectiesystemen en waren ‘old school’ carburateurs niet helemaal meer zijn specialiteit. Bij het afstellen van de CV carburateurs is de gasnaald zeer belangrijk. Vaak experimenteert men wel met de sproeiers, maar vergeet men de naald die voor een groot deel de afstelling bepaald. Deze naalden zijn in veel dikten en modellen leverbaar bij H-D. Iris heeft veel van het sleutelen geleerd en rijdt weer opgewekt op haar Sportster rond. Iedereen blij en we hebben veel schik gehad tijdens het sleutelen. Als je het leuk vindt om zelf wat te sleutelen en een beetje technische inslag hebt, maak dan ook even een dealtje met je locale H-D shop, je leert zo je motor goed kennen en je bent ook een stuk goedkoper uit door het zelf te doen.