Bij het winteronderhoud van je motor hoort natuurlijk de jaarlijkse controle van de wiellagers. Hierbij wordt de wielnaaf uit elkaar genomen, ontdaan van het oude vet en de lagers opnieuw afgesteld. Daarna wordt alles weer met nieuw vet en nieuwe oliekeerringen in elkaar gezet. Dit klusje is met name bij de modellen HD van 1973 en 1984 een wat minder plezant klusje. Veel gepuzzel, duurt lang en is in verhouding vrij duur. Bouw je wielen gewoon om naar een nieuwer systeem, het resultaat is veel beter en de revisie gaat na deze wijziging in de toekomst ook nog een stuk sneller en kost minder.

Het oude systeem
Bij het oude systeem zoals toegepast op de modellen HD’s van 1973 tot rond 1984 werd door middel van een afstandbus tussen de lagers de speling van het wiel bepaald. De controle verloopt als volgt. Na de hele boel goed schoongemaakt te hebben worden eerst de wiellagers geïnspecteerd op slijtage. Als zij slijtage vertonen dienen de lagers vervangen te worden, indien zij nog in perfecte staat verkeren kunnen de lagers hergebruikt te worden. Hierna zetten we de wielas in de bankschroef en wordt de naaf met de twee wiellagers met daartussen de afstandbus droog (zonder vet) gemonteerd op de wielas. Met wat vulbussen wordt nu overtollige ruimte op de as uitgevuld, waarna de lagers met de moer van de as onder spanning gezet worden. Nu kan de speling van de wiellagers bepaald worden. Door te kiezen uit verschillende lengten vulbussen tussen de twee wiellagers kan de juiste speling verkregen worden. Deze vulbussen worden echter maar in een zeer beperkt aantal maten geleverd. Het resultaat is dan ook dat je haast altijd alleen kunt kiezen uit teveel of te weinig speling op de wielnaven omdat de juiste lengte vulbus niet in de handel is. Teveel speling stuurt slecht en bij te weinig speling lopen de wiellagers in gort. Allebei verre van optimaal dus! De enige goede oplossing bij deze constructie is dan ook eigenlijk om een te lange bus in de draaibank te zetten en hem precies tot de juiste maat af te draaien. Dit is een aardig omslachtige manier van werken die veel tijd kost en als je pech hebt en iets teveel afdraait, ook nog een nieuwe vulbus kost.

Het nieuwe systeem
Rond 1985 zagen de HD fabrieken in dat dit echt niet langer kon en ging men met een veel beter en eenvoudiger systeem werken, dat tot 1999 in gebruik bleef. De vulbus tussen de twee wiellagers werd bewust te kort gemaakt en de speling werd bepaald door zeer dunne vulringen (shims). De oude modellen vulbussen liepen betreffende de maatvoering op met 0,36 millimeter, met de shims kun je op 0,05 millimeter nauwkeurig uitvullen. Hiermee is dus exact op een eenvoudige wijze de juiste speling te bepalen. Gewoon de boel even opspannen, de speling controleren en wat vulringen monteren of verwijderen. Lekker snel en vele malen beter en nauwkeuriger dan het oude systeem. Bij de jaarlijkse beurt van je motor ben je met wat vulringen in vijf minuten klaar en hoef je niet moeilijk te gaan doen met verschillende lengten vulbussen en een draaibank.

De revisie van de wielnaaf
Zoals al eerder gemeld werd dienen de wielen van je motor jaarlijks uit elkaar gehaald, afgesteld en van nieuw vet voorzien te worden. Sla dit niet over, wielnaven kunnen door slechte lagers volledig in puin lopen en dan kost dat meestal een nieuwe naaf of wiel. Het vet heeft na een jaar arbeid echt zijn beste tijd gehad en smeert niet meer voldoende. Het zal dus vervangen dienen te worden! Ook lopen onvoldoende gesmeerde wiellagers zwaar en kosten dus extra brandstof en topsnelheid van de motor. Verwijder eerst het binnenwerk van de naaf en maak alles netjes vetvrij. Als je twijfels over de conditie van de lagers hebt, niet tobben maar gelijk vervangen. Voor het verwijderen en de juiste montage van de lagerschalen is het daarvoor bestemde gereedschap onontbeerlijk, de firma Jims levert een prima set. Ga in geen geval met oude stukken pijp en een hamer aan de gang, op lagers mag niet geslagen worden! De oliekeerringen worden natuurlijk altijd vervangen. Als alles echt schoon en vetvrij is zet je een (oude) wielas in de bankschroef. Monteer nu eerst een wiellager en een vulbus van na 1982 met de bijbehorende loopring en een dikke shim. Hierna laat je de naaf van het wiel over het geheel zakken en daarna monteer je het tweede wiellager. Nu zoek je in je bak met oude busjes voldoende stukjes pijp om de rest van de as mee op te vullen tot net voorbij het begin van de schroefdraad. Hierna draai je de moer op de as. Nu ga je rustig de moer aandraaien, terwijl je het wiel ronddraait. Als het wiel zwaarder gaat lopen gelijk stoppen met draaien aan de moer! Dit betekent dat de lagers onder spanning komen te staan en dat mag absoluut niet. Je demonteert de boel weer en leg wat extra shims in de naaf, waarna een nieuwe poging ondernomen kan worden op dezelfde wijze. Als het wiel speling heeft, vervang je de dikke shim door een dunner model. Op deze manier kun je exact de goede speling bepalen. Als je alles goed gedaan hebt, draait het wiel zeer licht zonder voelbare speling.

Hierna kun je de boel demonteren en de geselecteerde onderdelen apart leggen. Monteer hierna de lagers definitief met de bijbehorende shims en loopring. Gebruik een flinke hoeveelheid goede kwaliteit wiellager vet, zoals bijvoorbeeld van het merk SKF. Monteer altijd nieuwe oliekeerringen en circlipsen. Je bent nu weer verzekerd van een jaar probleemloos ronddraaiende wielen en in de toekomst hoef je alleen nog maar lagers te vervangen en eventueel een andere shim te monteren om de juiste speling te verkrijgen.
Nog even een tip; het is niet nodig om een speurtocht naar alle losse benodigde onderdelen te starten. Er zijn via de aftermarket leveranciers complete sets leverbaar om oude naven om te bouwen naar het nieuwe systeem. Ze zijn compleet met lagers en alle verdere benodigde onderdelen. Vraag je dealer.